همه چیز درباره اس پی اف
اس پی اف یعنی چه؟ SPF یا همان فاکتور محافظت در برابر نور خورشید، معیاری مهم برای نشان دادن این موضوع است که یک کرم ضد آفتاب به چه میزان از پوست در مقابل اشعه UVB خورشید محافظت میکند؛ این همان اشعهای است که میتواند منجر به آفتابسوختگی، آسیبدیدگی پوست و یا حتی باعث ابتلا به سرطان شود. اما اس پی اف ضد افتاب باید چند باشه و این فاکتور چه چیزهایی را به ما نشان میدهد؟ در این مطلب قصد داریم نکات کلیدی در مورد SPF را به شما معرفی کنیم.
بررسی ویژگی های انواع پوست
یکی از نکات کلیدی در مورد SPF و چگونگی عملکرد آن برای پوستهای مختلف، شناخت انواع پوست و ویژگیهای آنها است. برای بسیاری از افراد این سوال طرح میشود که آیا نوع پوست ما با مقدار آفتابسوختگی و میزان استفاده از ضد آفتاب ارتباط دارد؟ در پاسخ باید بگوییک که خطر آسیب رسیدن به پوست تا حد بسیار زیادی به نوع پوست شما و فعالیتهایی که در طول روز انجام میدهید، بستگی دارد.
در ادامه این بخش ویژگی های انواع پوست را به شما معرفی می کنیم:
- پوستهای خیلی روشن به علت داشتن مقادیر متفاوتی از ملانین، آسیبپذیری بسیار بالاتری در مقابل آفتاب دارد
- پوست روشن در شرایط یکسان، انرژی خورشیدی به مراتب بیشتری نسبت به پوستهای تیره به خود جذب میکند
- پوست تیره هم در برابر نورفرابنفش خورشیدی آسیبپذیر است اما به میزان کمتر؛زیرا ملانین جذبکننده بیولوژیک نورفرابنفش است و در این نوع پوست به مقدار بیشتری یافت میشود
منظور از SPF چیست؟
اس پی اف ضد آفتاب چیست؟ یکی از نکات کلیدی که باید در رابطه با SPF بدانید، ماهیت این فاکتور محافظتی است. به طور کلی اس پی اف مخفف عبارت sun protection factor یا همان عامل محافظت در مقابل نور خورشید است. این فاکتور به شما نشان میدهد که پوست تا چه حد میتواند بدون اینکه دچار التهاب و یا آفتابسوختگی شود، تحت تاثیر نور خورشید قرار بگیرد.
یکی از نکات کلیدی در مورد اس پی اف عددی است که در کنار آن درج می شود
عددی که در کنار SPF قرار دارد به چه معنا است؟ تصور اشتباهی که در این زمینه وجود دارد این است که SPF مربوط به زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. درصد بالایی از مصرفکنندگان ضد آفتابها بر این باور هستند که اگر به شکل معمول در یک ساعت دچار آفتابسوختگی میشوند، یک ضد آفتاب با SPF 15 به آنها اجازه میدهد برای 15 ساعت یا به بیانی دیگر 15 برابر بیشتر بدون آفتاب سوختگی در معرض آفتاب باشند.
این تصور به هیچ عنوان درست نیست. زیرا SPF به شکل مستقیم با زمان قرارگیری در معرض نور خورشید ارتباط نداشته، بلکه با میزان (measure) نور خورشید در ارتباط میباشد. اگرچه میزان انرژی خورشیدی با زمان قرار گرفتن در معرض نور آفتاب مرتبط است، فاکتورهای دیگری هم وجود دارند که بر میزان انرژی خورشیدی اثر میگذارند.
برای نمونه، شدت انرژی خورشید بر مقدار آن اثر میگذارد. قرار گرفتن زیر نور خورشید به مدت یک ساعت در ۹ صبح، ممکن است به همان میزان انرژی خورشیدی منجر شود که ۱۰ دقیقه در ساعت ۱۳ ظهر در معرض آفتاب قرار میگیرید.
علاوه بر شدت نور خورشید، فاکتورهای دیگری هم بر مقدار انرژی خورشیدی تاثیرگذار هستند:
- مقدار ضد آفتاب مورد استفاده
- نوع پوست شما
- فرکانس استفاده مجدد
یکی از نکات کلیدی در مورد SPF، شناخت مقادیر مختلف آن است
دغدغه بسیاری از افراد این است که تفاوت اس پی اف ها در چه مواردی است؟ فرق اس پی اف 30 و 50 و فرق اس پی اف 50 و 100 چیست؟ آیا Spf بالا خوبه یا پایین؟ در این قسمت میخواهیم به این پرسشها پاسخ دهیم. بسیاری از افراد گمان میکنند که SPF ضد آفتاب هرچقدر بیشتر باشد، محافظت آن از پوست در مقابل اشعه فرابنفش خورشیدی بیشتر است. در صورتی که بهترین اس پی اف دارای بیشترین مقدار نیست.
انواع اس پی اف و درصد مسدود سازی اشعه خورشید توسط آن ها به شرح زیر هستند:
- اس پی اف 15 تا 93 درصد
- اس پی اف 30 تا 97 درصد
- اس پی اف 50 تا 98 درصد
- اس پی اف 100 تا 99 درصد
درصد اس پی اف ضد آفتاب با توجه به نوع پوست افراد متغیر است
یکی از نکات کلیدی در مورد SPF درصد آن است. به طور کلی اگر پوستی سالم دارید، ضد آفتابهایی با اس پی اف 30 بهترین گزینه برای شما است. اما اگر به بیماریهای پوستی شدید مانند سرطان مبتلا هستید، حتی یک درصد محافظت بیشتر هم برای شما حیاتی خواهد بود. به همین خاطر در چنین شرایطی بهتر است به سراغ ضد آفتابهایی با SPF50 و یا بالاتر بروید. همچنین لازم به توضیح است که پوست روشن، درصد بسیار بالاتری از نور خورشید را به خود جذب میکند؛ در نتیجه اگر پوستی روشن دارید، پیشنهاد میکنیم که از کرم ضد آفتاب یا کرم پودر با SPF بالاتر در این موارد استفاده کنید.
منظور از کرم ضد آفتاب طیف گسترده چیست؟
از دیگر نکات کلیدی که باید در مورد SPF بدانید، جایگاه آنها در کرمهای ضد آفتاب طیف گسترده است. همانطور که در گذشته هم اشاره کردیم اس پی اف از پوست ما در مقابل اشعه UVB مراقبت میکند. اما یکی دیگر از اشعههای خورشیدی که مضر نیز میباشد، UVA است.
از پیامدهای برخورد اشعه UVA با پوست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد انواع چین و چروک
- پیری زودرس
- بروز لکههای پوستی
نکات کلیدی در مورد SPF مورد استفاده در کرم های ضد آفتاب طیف گسترده
لازم به توضیح است که آن دسته از ضد آفتابهایی که علاوه بر SFP مناسب، در بین ضد آفتابهای طیف گسترده قرار میگیرند میتوانند از پوست شما در برابر اشعه یو وی ای نیز دفاع کنند. در صورتی که روی برچسب محصول ضد آفتاب خریداری شده عبارتهایی مانند Broad UVA/UVB، spectrum یا وسیع الطیف را مشاهده کردید، باید بدانید که این محصول در دستهبندی طیف گسترده یا همان Protection Grade of UVA (PA) قرار گرفته که از 1 پلاس (+) تا 4 پلاس معمولا درجهبندی میشود.
مضرات اس پی اف بالا
برخلاف تصور عموم استفاده از کرمهای ضد آفتاب با میزان SPF بالا مساوی با ایمنی بیشتر پوست در مقابل اشعههای خطرناک نور خورشید نیست. کارخانههای سازنده کرمهای ضد آفتاب با هدف افزایش SPF برای یک کرم ضد آفتاب باید درصد چربی آن را افزایش بدهند تا بتوانند مواد شیمیایی زیادی را وارد آن کنند. در نتیجه کرمهای ضد آفتاب با SPF بالا، بسیار چرب هستند و میتوانند عوارض مختلفی را برای پوست شما به همراه داشته باشند. پیشنهاد ما به شما این است که اگر به داروخانه برای خرید کرم ضد آفتاب میروید، SFP30 را انتخاب کنید. زیرا کرمهای ضد آفتاب با SPF30 بهترین گزینه برای استفاده روزانه افراد عادی به شمار میآید.
نکات کلیدی در مورد میزان SPF برای افرادی که بیماری های پوستی دارند
به طور کلی کرمهای ضد آفتاب با SPF50، 70 و بالاتر صرفا برای افرادی که بیماریهای پوستی دارند، تجویز میشود. مثلا افرادی که به نور خورشید حساس هستند و یا با بیماری سرطان پوست دست و پنجه نرم میکنند. زیرا همان چند درصد اضافه هم باعث مراقبت از پوست برای این بیماران میشود.
نکات کلیدی و تکمیلی در مورد استفاده از محصولات دارای SPF
در صورتی که شما در روتین پوستی خود از رتینول یا سرم ویتامین سی استفاده میکنید، نباید استفاده از کرم ضد آفتاب یا کرم پودر دارای اس پی اف مناسب را به هیچ عنوان فراموش کنید؛ چرا که این محصولات میتوانند حساسیت پوست را نسبت به نور خورشید به طرز چشمگیری افزایش دهند.
یکی از نکات کلیدی در مورد SPF، چگونگی استفاده از آن برای آرایش های سنگین است
اگر کرم ضد آفتاب بر روی پوست شما سنگینی کرده است، باید از لوازم آرایشی سبکتری مثل ژل و فلوئیدهای دارای SPF استفاده کنید. به شما پیشنهاد میکنیم که حتما قبل از استفاده از محصولات مراقبت از پوست، مواردی مانند تاریخ انقضای محصول را به دقت چک کنید. چرا که کرم ضد آفتاب فاسد و تاریخ گذشته میتواند آسیب نور خورشید به پوست شما را چندین برابر کند.
پوست روشن بیشتر از پوست تیره تحت تاثیر نور خورشید قرار می گیرد
در صورتی که پوست شما روشن است باید بدانید که پوست شما در مقایسه با پوست تیره، بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارد. همچنین پوستهای روشن درصد ملاتونین بالاتری هم دارند که همین موضوع باعث جذب بیشتر اشعه خورشیدی میشود.
معیار اس پی اف چه کاربردی در لوازم آرایشی و بهداشتی دارد؟
از نکات کلیدی در مورد SPF بررسی کاربرد آن در لوازم آرایشی و بهداشتی است. خوب است بدانید که علاوه بر محصولات ضد آفتاب از شاخص اس پی اف در سایر لوازم آرایشی بهداشتی مثل رژ لب، کرم پودر، پنکیک و پرایمر هم استفاده میشود. توجه داشته باشید که SPF کرم پودر اغلب بین 15 تا 30 است. البته کرم پودرهای دارای مقدار SPF بالاتری هم در بازار موجود هستند. توجه داشته باشید که وقتی از کرم ضد آفتاب دارای اس پی اف استفاده میکنید، دیگر نیازی به استفاده از کرم پودرهای SPFدار نیست.
اما اگر به هر دلیلی نمیخواهید در زیرسازی میکاپ خود از کرم ضد آفتاب استفاده کنید، باید حتما به سراغ کرم پودری بروید که در خود SPF داشته باشد. در این شرایط یکی از محصولات آرایش صورت شما دارای فاکتور مراقبت از پوست در برابر اشعه فرابنفش خورشیدی میشود. دقت داشته باشید که در طول روز و همچنین به مرور زمان مقدار SPF روی کرم پودر روی صورت از بین رفته و به همین خاطر تجدید کرم پودر یا کرم ضد آفتاب برای هر 2 الی ساعت یک بار توصیه میشود.
با درک مفهوم SPF از ضد آفتاب ها به شکل اصولی استفاده کنید
شما به کمک نکات کلیدی که در این مطلب در مورد SPF به شما معرفی کردیم میتوانید از محصولات ضدآفتاب به بهترین شکل ممکن در تمام طول سال استفاده کنید. به خاطر داشته باشید فاکتور حفاظتی ضد آفتاب هر رقمی که باشد شما باید مجددا ضد آفتاب را برای دو تا سه ساعت دیگر تمدید کنید. در نهایت خوب است بدانید که برای محافظت بیشتر از پوست باید علاوه بر محصولات ضد آفتاب از کلاه لبهدار و عینک آفتابی استفاده کنید. همچنین باید لباسهایی را خریداری کنید که فاکتور حفاظتی UPF را در مقابل اشعههای فرابفنش خورشیدی داشته باشند.
سوالات متداول
اس پی اف مناسب تابستان چه مقداری باید باشد؟
اس پی اف مناسب برای ضد آفتاب در زمستان هیچگونه تفاوتی با تابستانها ندارند. به طور تقریبی 80 درصد از اشعههای فرابنفش خورشیدی از ابرها عبور میکنند. در نتیجه در هوای سرد و ابری هم از عوارض اشعه خورشیدی در امان نیستید. بنابراین اگر سلامت و زیبایی پوستتان برای شما مهم است، بهتر است در تمام طول سال از ضد آفتاب استفاده کنید.
چطور می وانیم تاثیر SPF را بیشتر کنیم؟
یکی از نکات کلیدی در مورد SPF چگونگی افزایش تاثیرگذاری آن است. متخصصان پوست پیشنهاد میکنند که به ازای هر سانتیمتر از پوست باید 2 میلی گرم از محصولات دارای SPF استفاده شود. این یعنی برای پوشش تمامی بخشهای صورت باید به میزان دو بند انپگشت از ضد آفتاب را روی پوست خود استفاده کنید.
اصطلاح PA چیست و چه تفاوتی با SPF دارد؟
اصطلاح PA کوتاه شده عبارت Protection Grade of UVA به معنی درجه حافظت ضد آفتاب در مقابل اشعه UVA است که مقادیر مختلف آن با علامت + نمایش داده میشود. PA+ کمترین درجه حفاظت و PA++++ بیشترین میزان حفاظت در برابر اشعههای UVA و عوارض ناشی از آن را به کاربران نشان میدهد.
فرمول محاسبه SPF چیست؟
از تقسیم میزان تابشی از خورشید که به منظور قرمز شدن پوست با ضد آفتاب مورد نیاز است بر مقدار تابشی که برای قرمز شدن پوست بدون ضد آفتاب نیاز است، میزان دقیق SPF به دست میآید. توجه داشته باشید که این میزان بر حسب دو میلیگرم ضد آفتاب در هر سانتیمتر مربع از سطح پوست شما میباشد.