جایزه خداوندگاری موسیقی (Patron’s Award) در جشنواره‌ای به همت شبکه توسعه آقاخان، به پاس تلاش‌های محمدرضا شجریان برای غنی‌تر کردن میراث موسیقیایی بشر و تلاش او در زمینه آموزگاری موسیقی و همچنین تأثیر اجتماعی در جامعه ایرانی و جهانی به وی اعطا شد. هدف این برنامه پاسداشت استعدادهای موسیقی کشورهای مسلمان از فرهنگ‌های مختلف است؛ به خصوص استعدادهایی که دستاوردهای هنری ارزشمندی داشته‌اند. در این جشنواره که از ۲۰ الی ۳۱ مارس در شهر لیسبون پایتخت کشور پرتغال و در موزه گلبنکیان برپا شد، در کنار محمدرضا شجریان، از داریوش طلایی (نوازنده تار)، شاهو عندلیبی (نوازنده نــــی)، آرش محافظ (نوازنده سنتـــور)، رضا پرویززاده (نوازنده کمانچه) و نسیم سیابی (خواننده) تقدیر شد. البته ایرانیان تنها میهمانان این مراسم نبودند و ۲۳ هنرمند از ۱۳ کشور دیگر نیز مورد تقدیر قرار گرفتند. استاد شجریان به دلیل کسالت و وضع جسمانی نامناسب در این مراسم حضور نداشت و دخترش مژگان شجریان برای گرفتن جایزه به پرتغال آمد. مژگان در این مراسم ترانه‌‌ای نیز اجرا کرد. همچنین همایون، پسر شجریان یک پیام ویدئویی از طرف پدرش برای این مراسم ارسال کرد که برای حضار پخش شد. مراسم بنیاد آقاخان با حضور پرنس کریم آقاخان، رئیس جمهور پرتغال (Marcelo Rebelo de Sousa)، نایب رئیس پارلمان، وزیر فرهنگ، رئیس بنیاد گلبنکیان، اعضای دولت، دیپلمات‌ها و دیگر اشخاص سرشناس پرتغال برگزار شد. در ادامه با بخشی از زندگی هنری محمدرضا شجریان، آقاخان و جایزه بنیاد آقاخان آشنا خواهید شد.
مسیر زندگی حرفه‌ای استاد شجریان
عناوین و افتخاراتی مانند حضور در لیست ۵۰ صدای برتر دنیا، دو بار نامزدی برای جایزه گرمی، خداوندگاری موسیقی، خسروی آواز ایرانی، مشهورترین خواننده آواز سنتی ایرانی، برنده جایزه پیکاسو و نشان موتزارت از سازمان یونسکو، افسانه موسیقی شرقی، دارنده نشان شوالیه ملی لیاقت از فرانسه، برنده جایزه بیتا و… همه در وصف هنر محمدرضا شجریان آورده شده‌اند. استاد شجریان در شهر مشهد به دنیا آمد. کودک بود که تلاوت قرآن را زیر نظر پدرش آغاز کرد. صدایش خوش و نفسش گرم بود. در پاییز ۱۳۴۶ به رادیو رفت و مدتی بعد همزمان به عنوان یک معلم شروع به تدریس کرد. پدر دوست داشت که مردم و اطرافیان، خانواده شجریان را به عنوان خانواده‌ای مذهبی بشناسند؛ پس از محمدرضا خواست تا با نام مستعار وارد رادیو بشود. زمانی که صدای افسانه‌ای محمدرضا در گوش‌های بیشتری طنین‌انداز شد و مورد پسند واقع شد، از پدرش خواست تا اجازه استفاده از نام‌خانوادگی شجریان در کارهایش را بدهد؛ پدر نیز موافقت کرد و نام واقعی او برسر زبان‌ها افتاد. مدتی گذشت و محمدرضا شجریان به تهران آمد. به دلیل معاشرت با بزرگان موسیقی ایرانی همچون اسماعیل مهرتاش، احمد عبادی، عبداله دوامی، نورعلی خان برومند، حسن کسایی، جلیل شهناز، فرامرز پایور و استاد صبا با سنتور، ردیف آوازی و قواعد آواز آشنا شد. نواختن سنتور را فراگرفت. همچنین به سمت یادگیری هنر خوشنویسی رفت و به درجه ممتاز در این رشته هنری رسید. تصنیف‌خوانی را آغاز کرد، در برنامه‌های تلویزیونی صدها ترانه اجرا کرد، چندین ساز ابداع کرد، گروه شهناز و کانون چاووش را تشکیل داد، شاگردان نامدار بسیاری تربیت کرد و چندین آلبوم موسیقی ماندگار منتشر کرد. این است که امروز او را در دنیا می‌شناسند و خداوندگار موسیقی می‌خوانندش.
پرنس کریم آقا خان و بنیادش
آقا خان عنوان موروثی است که به پیشوای اسماعیلیان داده می‌شود. شاه کریم آقا خان (آقا خان چهارم) پیشوای فعلی شیعیان اسماعیلی جهان است. او در هاروارد رشته تاریخ اسلام خوانده و از ثروتمندترین مسلمانان جهان است. ثروت وی میراثی است که از پدر بزرگش برجای مانده. ۹۰ بنگاه تجاری و صندوق توسعه آقا خان (AKDN) سیستم درآمدزای این شبکه مالی را تشکیل می‌دهند. شبکه توسعه آقاخان که برگزار کننده جشنواره موسیقی آقا خان نیز است، تلاش دارد تا دانش را در کشورهای مسلمان و در حال توسعه جهان گسترش دهد تا از این طریق بتواند کیفیت زندگی مردم را بیشتر کند. تمام کسانی که در این مراسم از آن‌ها تقدیر شد، نماینده میراث هنری از کشورهای مسلمان هستند. این کشورها از لحاظ موسیقیِ سنتی تنوع بسیار زیادی دارند. این تنوع ملودی‌‌های فولکلور تا آوای مناجات‌ها را در برمی‌گیرند. پایه‌های این حرکت فرهنگی در سال ۲۰۰۱ گذاشته شد، اما برنامه اصلی آن برای اولین بار در سال میلادی جاری اجرا شد. هدف از اعطای این جایزه معرفی موسیقی مخصوص مسلمانان و گسترش فرهنگ آن‌ها در دنیا و الهام‌بخشی به دنیای غرب است. موسیقی زبان بین‌المللی تمام مردم دنیا است و می‌تواند مرزهای جغرافیایی را بپیماید. شبکه توسعه آقاخان به غیر از موسیقی، جایزه دیگری در زمینه معماری نیز دارد.
