تاریخچه موزاییک‌سازی در ترکیه
موزاییک‌های رنگی چشم‌نواز از زمان مصر باستان برای تزئین دیوارها و کف ساختمان‌ها استفاده می‌شود. در ابتدا موزاییک در خانه اشراف و کاخ‌ها استفاده می‌شد و ظرافت موزاییک‌های امروزی را نداشت؛ هرچند طرح‌های آن‌ها بسیار بدیع و خارق‌العاده بود. کمی بعدتر موزاییک برای آراستن دیوار و کف مکان‌های مذهبی مورد استفاده قرار گرفت. هنر موزاییک‌سازی و نقاشی روی موزاییک در ترکیه ریشه در امپراتوری سلجوقی دارد. سلجوقیان در آن زمان بر فلات آناتولی تسلط داشتند. این امپراتوری نقش اساسی در ایجاد ارتباط بین فرهنگ ایرانیان و ترک‌ها داشت.
تا قبل از حکومت عثمانیان، بیشتر سرامیک‌های این منطقه به رنگ آبی و سبز بودند، اما عثمانیان رنگ‌های مختلف را به این صنعت وارد کردند و موزاییک‌ها زیباتر شدند. همچنین نقاشی سرامیک‌های مربوط به این دوران پیچیده‌تر و زیباتر شدند. در این دوران بیش از ۳۰۰ کارگاه سرامیک‌سازی پیشرفته و بزرگ برپا شدند تا سرامیک‌های لازم برای ساخت مساجد، کاخ‌ها و عمارت‌های اعیانی در استانبول را مهیا کنند.
داستان موزه موزاییک استانبول
موزه موزاییک (Mozaik Müzesi) در ساختمان قدیمی کاخ بزرگ روم برپا شده؛ زیرا محل اکتشاف بسیاری از این موزاییک‌ها حیاط قصر بوده است. بیشتر موزاییک‌های این موزه در اکتشافات باستان‌شناسی در همین قصر و در بین سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ میلادی کشف شدند. موزه موزاییک از نظر هنری و ارزش مادی، گنجینه بسیار ارزشمندی به حساب می‌آید. برخی از این موزاییک‌ها متعلق به دوره بیزانس هستند و برخی دیگر نیز مربوط به کاخ قسطنطنیه می‌شوند. جنس این آثار هنری از آهک، سنگ گچ، مرمر، شیشه، سنگ‌های رنگی و… هستند. تخمین زده می‌شود که تنها در حیاط این موزه حدود ۸۰ میلیون قطعه موزاییک از جنس آهک و شیشه وجود دارد. این موزاییک‌ها پس از آماده‌سازی و پخته شدن در کوره و پوشانده شدن با لعاب، با طرح‌های زیبا نقاشی‌شده‌اند و یا کنار هم چیده شده‌اند. موضوع طرح‌های موزاییک‌های این موزه بیشتر مربوط به طبیعت، شکار حیوانات، پدیده‌های طبیعی، افسانه‌ها و ارتباط انسان‌ها با هم است. هیچ طرح مذهبی در بین این موزاییک‌ها دیده نمی‌شود. این موزه در سال ۱۹۵۳ میلادی به موزه باستان‌شناسی استانبول پیوست و حالا بخشی از موزه ایاصوفیه است. این موزه علاوه بر بزرگسالان برای کودکان نیز جذاب است، زیرا بخش مخصوص مدرنی برای کودکان دارد که می‌توانند حسابی در آن سرگرم شوند.
اطلاعات لازم برای بازدید
موزه موزاییک در منطقه سلطان احمد نزدیک بازار آراستا و دقیقاً پشت مسجد سلطان احمد یا همان مسجد آبی قرار دارد. هزینه ورود برای هر نفر ۲۰ لیر است. این موزه خیلی بزرگ نیست و بازدید از آن بین نیم تا یک ساعت زمان می‌برد، اما ارزشش را دارد و می‌توانید در کنار بازدید از ایاصوفیه و مسجد آبی، به آنجا نیز سربزنید. موزه، تابستان‌ها (۱۵ آپریل تا ۲۵ اکتبر) از ساعت ۹ تا ۱۹ و زمستان‌ها (۲۵ اکتبر تا ۱۵ آپریل) از ساعت ۹ تا ۱۷ برای بازدید باز است، اما گیشه بلیت فروشی نیم ساعت قبل از پایان کار موزه بسته می‌شود.
