هپاتیت A چیست و چه علائمی در بزرگسالان و کودکان دارد + راه های انتقال و درمان

هپاتیت نوع A؛ بیماری خطرناک کبد

هپاتیت A مانند سایر انواع هپاتیت یعنی هپاتیت B و هپاتیت C از عفونت‌های ناشی از ویروس هپاتیت هستند. بیماری هپاتیت A یا هپاتیت آ نوعی عفونت کبدی است که از راه‌های مختلفی انتقال پیدا می‌کند. این بیماری مسری است و عملکرد کبد فرد مبتلا به آن به‌دلیل التهاب و تورم کبدی، اختلال پیدا می‌کند. بنابراین در صورت مشاهده این بیماری در افراد، باید نکات بهداشتی را رعایت کرد تا از انتقال این بیماری جلوگیری شود. البته وضعیت کبد اغلب افراد مبتلا به این بیماری، با رعایت برخی نکات بهبود پیدا می‌کند. ولی هپاتیت نوع A چه علائمی دارد؟ آیا قابل درمان است و درمان خانگی آن چیست؟ در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ داده‌ایم.

هپاتیت نوع A چیست؟

هپاتیت نوع A یا هپاتیت آ نوعی بیماری کبد است که به دلیل وجود ویروس هپاتیت A که به آن ویروس HAV نیز گفته می‌شود، در بدن ایجاد می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این بیماری یک نوع بیماری عفونی و ویروسی است. در حقیقت علائم ابتلا به بیماری هپاتیت آ حاد هستند، اما بلندمدت نیستند و با رعایت نکات بهداشتی و درمانی در زمان کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند. بنابراین بیماری هپاتیت A خطرناک نیست و در صورت ابتلا، برای درمان به خدمات پزشکی پیچیده و خاصی نیاز ندارید. این بیماری عوارض بلندمدتی در بدن به‌جا نمی‌گذارد و معمولا برای رفع علائم آزاردهنده آن، استراحت تجویز می‌شود. تخمین زده می‌شود که سالانه نزدیک 1.5 میلیون نفر در دنیا به هپاتیت A مبتلا می‌شوند.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت A

بهترین روش برای محافظت از بدن در مقابل بیماری هپاتیت A، رعایت بهداشت است. شستن مرتب دست‌ها به‌روش اصولی یکی از موثرترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت نوع آ به‌شمار می‌آید. علاوه بر شستن دست‌ها و رعایت بهداشت، برای افرادی که احتمال خطر ابتلا به این بیماری در آن‌ها زیاد است، واکسن‌هایی نیز تهیه شده‌اند که این خطر را کاهش می‌دهد. علاوه بر اجسام آلوده، دست آلوده، مواد خوراکی آلوده و مدفوع، هپاتیت A از طریق رابطه جنسی نیز منتقل می‌شود. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، لازم است که رابطه جنسی ایمن داشته باشید. بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A تزریق واکسن است؛ اما نکات دیگری نیز در این باره وجود دارند.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A علاوه بر واکسیناسیون عبارتند از:

• شستشوی مرتب دست‌ها مخصوصا پیش از تغذیه
• شستشوی صحیح میوه و سبزیجات
• مصرف گوشت و ماهی کاملا پخته‌شده
• شستشوی دست‌ها پس از استفاده از توالت یا عوض کردن پوشک
• استفاده از آب معدنی در مناطقی که احتمال آلوده بودن آب وجود دارد

آیا هپاتیت A مسری است؟

یکی دیگر از نکات مهم درباره بیماری هپاتیت A که باید آن را جدی بگیرید، مسری بودن آن است. در حقیقت به هپاتیت A، هپاتیت واگیردار یا Contagious Hepatits نیز می‌گویند. این بیماری به چندین شکل در بدن افراد منتقل می‌شود. می‌توان گفت که وجه مشترک ابتلا به هپاتیت A در تمام مبتلایان، غفلت از رعایت بهداشت است. همان‌طور که گفته شد، این بیماری نوعی بیماری عفونی است که در کبد تاثیرگذار است؛ اما خصوصیات کامل یک ویروس را نیز دارد. بهتر است بدانید که علاوه بر هپاتیت A، سایر انواع هپاتیت، یعنی هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E نیز واگیردار هستند؛ هر چند که راه‌های انتقال آن‌ها متفاوت است و برای تسریع درمان حتما باید به پزشکان و متخصصان مراجعه کنید.

انواع هپاتیت

علاوه بر هپاتیت A، بیماری‌های دیگری وجود دارند که از طریق ویروس هپاتیت در بدن اختلال ایجاد می‌کنند. هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E نیز مانند هپاتیت A واگیردار هستند؛ اما راه انتقال آن‌ها و مشکلاتی که بدن ایجاد می‌کنند، متفاوت است. در جدول زیر مشخصات هپاتیت A و سایر هپاتیت‌ها نشان داده شده است.

نوع هپاتیت	برخی راه های  اصلی انتقال ویروس	نوع ویروس عفونی
هپاتیت A	قرار گرفتن در معرض آب و غذای آلوده و مدفوع	عفونت کبدی (HIV)
هپاتیت  B	تماس با مایعات آلوده بدن مانند ترشحات واژینال، خون و مایع منی	عفونت کبدی (HIV)
هپاتیت  C	تماس با مایعات بدن مانند منی، خون و ترشحات واژینال	عفونت خونی (HCV)
هپاتیت  D	تماس با مایعات بدن مخصوصا خون آلوده	عفونت کبدی (HDV)
هپاتیت  E	قرار گرفتن در معرض آب و غذای آلوده و مدفوع	عفونت کبدی (HEV)

کدام انواع هپاتیت‌ واگیردار نیستند؟

از برخی از انگل‌های عفونی که باعث مبتلا شدن فرد به بیماری هپاتیت می‌شوند، می‌توان به Plasmodium spp و Schistosoma spp اشاره کرد که به آن‌ها به ترتیب پلاسمودیوم و کپلک خون نیز می‌گویند. این دو انگل عفونی باعث ابتلا به انواع هپاتیت می‌شوند، اما مسری و واگیردار نیستند. هپاتیت‌های غیرعفونی نیز وجود دارند که در دسته هپاتیت‌های غیرمسری قرار می‌گیرند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید برخی از افراد به‌دلیل مسمومیت الکلی و دارویی به نوعی از هپاتیت مبتلا می‌شوند که به هیچ وجه واگیردار نیست. بنابراین برای تشخیص واگیردار بودن یک نوع هپاتیت، باید به عفونی بودن یا غیرعفونی بودن دقت کنیم. از رایج‌ترین هپاتیت‌های غیرمسری، می‌توان به هپاتیت اتوایمیون یا هپاتیت خودایمنی اشاره کرد که علائم آن با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مشابه است.

علائم هپاتیت آ در بزرگسالان

گاهی مواقع ممکن است که وجود ویروس هپاتیت در بدن، علائمی نداشته باشد و این مساله تشخیص این بیماری را کمی دشوار می‌کند. به‌طور کلی به‌علت وجود التهاب در کبد که اصلی‌ترین عارضه این بیماری است، علائمی وجود دارند تا افراد ابتلا به این بیماری را تشخیص دهند. شناسایی این علائم برای جلوگیری از شدید شدن التهاب‌ها و تورم‌ها کبدی ضروری است. معمولا علائم این بیماری خفیف هستند و پس از چند هفته بر طرف می‌شوند. با این حال، احتمال مزمن شدن بیماری و آسیب‌های عفونی به کبد وجود دارد. همچنین علائم ابتلا به هپاتیت A در افراد متفاوت است. این علائم معمولا در بزرگسالان و کودکان نیز تفاوت دارد.

در ادامه علائم رایج ابتلا به هپاتیت A در بزرگسالان را بررسی می‌کنیم:

• احساس خستگی مزمن و بی‌حالی عمومی
• بالا رفتن دمای بدن و در برخی مواقع تب خفیف اما طولانی‌مدت
• کاهش اشتها
• احساس درد در قسمت بالایی پهلوی راست و زیر دنده‌ها
• سردرد
• درد مفاصل
• درد و سوزش گلو همراه با سرفه‌های دردناک
• اسهال یا یبوست
• خارش و جوش‌های پوستی
• زرد شدن سفیدی چشم
• زردی پوست یا یرقان

انتقال هپاتیت A از طریق چیست؟

هپاتیت نوع A یک بیماری ویروسی است و تا چندین ساعت خارج از بدن زنده می‌ماند. یکی از شایع ترین راه‌‌های انتقال هپاتیت A تغذیه غیربهداشتی است؛ چرا که این ویروس روی دست‌ها و مواد خوراکی زمان طولانی‌تری زنده می‌ماند. بسیاری از ویروس‌ها در شرایط محیطی ضعیف می‌شوند، اما ویروس هپاتیت A در برابر سرما و گرما مقاوم است و به همین دلیل میزان واگیردار بودن آن زیاد است. از برخی از شایع‌ترین راه‌های انتقال این بیماری، می‌توان به انتقال از طریق دست‌های آلوده، غذای آلوده، مدفوع فرد مبتلا و رابطه جنسی با فرد مبتلا اشاره کرد. به‌طور کلی فرد مبتلا به این بیماری، از دو هفته قبل تا یک هفته پس از ظاهر شدن علائم، آلوده به ویروس است و افراد باید در این زمان از او دوری کنند.

هپاتیت A چگونه منتقل می‌شود و فرد ناقل باید چه نکاتی را رعایت کند؟

ویروس هپاتیت A پس از انتقال به افراد از طریق جریان خون به کبد می رسد و باعث عفونت و التهاب آن می‌شود؛ بنابراین این بیماری می‌تواند از طریق خون نیز منتقل شود. اگر فرد مبتلا به این بیماری، پس از دو هفته از ظاهر شدن علائم، نشانه‌هایی مانند زردی پوست و خستگی مزمن را نداشته باشد، احتمالا دیگر ناقل نیست و خطر انتقال ویروس رفع شده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که برای رفع این بیماری لازم است که فرد بیمار چهار هفته تا یک ماه استراحت کند تا نشانه‌ها در بدن او کاملا از بین بروند. البته پس از این چهار هفته نیز لازم است نکات بهداشتی با حساسیت یاد رعایت شوند؛ چرا که این بیماری مدت بسیار طولانی‌تری روی مدفوع زنده می‌ماند.

شایع‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت نوع A عبارتند از:

• خوردن و نوشیدن مواد غذایی آلوده
• تماس با خون فرد مبتلا به هپاتیت آ
• خوردن صدف خام آلوده
• هر نوع رابطه جنسی با فرد ناقل ویروس هپاتیت A
• تماس با مدفوع فرد مبتلا به هپاتیت A
• مصرف انواع مواد مخدر یا نزدیک بودن با افراد مصرف‌کننده
• سوزن تتو یا ابزار مورد استفاده برای پیرسینگ

علائم هپاتیت آ در کودکان

معمولا خطر ابتلا به بیماری هپاتیت نوع A در کودکان بیشتر از بزرگسالان است و والدین باید برای پیشگیری از ابتلا به آن، دقت کنند تا کودکان نکات بهداشتی را رعایت کنند. به‌طور کلی هپاتیت آ رایج‌ترین نوع هپاتیت در کودکان است. اغلب کودکان عادت دارند که مدام به‌ صورت خود دست بزند یا چشم‌ها را به‌دلیل خارش بمالند. به‌طور کلی این بیماری در محیط‌های غیربهداشتی مانند سرویس‌های بهداشتی گسترش پیدا می‌کند. همچنین کودکان در مهدکودک‌ها و مدارس در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و والدین باید نکات بهداشتی را به آن‌ها گوشزد کنند. معمولا تشخیص علائم ابتلا به این بیماری در کودکان دشوار است و حاد بودن التهاب و عفونت در کبد آن‌ها کاملا قابل تشخیص نیست.

در ادامه با برخی از شایع‌ترین علائم هپاتیت آ در کودکان آشنا می‌شویم:

• تب طولانی‌مدت اما خفیف
• از دست دادن اشتها و بی‌میلی به غذا
• استفراغ
• اسهال
• ضعف و خستگی بدن
• احساس درد و ناراحتی در قسمت شکم
• تیره رنگ بودن ادرار
• زردی پوست یا یرقان

راه‌های پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A در کودکان چیست؟

همان‌طور که گفته شد، برای پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت نوع A واکسن‌هایی تهیه شده‌اند. این واکسن برای کودکان نیز مناسب است و مقاومت بدن را در برابر این بیماری افزایش می‌دهد. به‌طور کلی آکادمی‌های معتبر طب در جهان، توصیه می‌کنند که والدین برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری در کودکان، برای زدن دو دوز از واکسن هپاتیت A در فاصله اولین و دومین سال تولد کودکان، یعنی بین 12 تا 23 ماهگی، به مراکز تزریق این واکسن مراجعه کنند. در ایران این واکسن در برنامه واکسیناسیون ضروری کودکان تجویز نمی‌شود و والدین در صورت احساس نیاز به این واکسن، آن را برای کودکان خود تهیه می‌کنند.

علاوه بر واکسن، لازم است دست‌های خودتان و دست‌های کودک‌تان را بعد از استفاده از توالت، قبل و بعد از عوض کردن پوشک و قبل از تهیه غذا برای کودکان بشویید. همچنین اگر احساس می‌کنید که کودکتان در معرض این بیماری قرار دارد، بهتر است هر چه زودتر از آمپول ایمونوگلوبولین یا گاماگلوبولین که حاوی آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ویروس است، استفاده کنید. تاثیرات این آمپول چندین ماه در بدن کودک باقی می‌ماند، اما جای واکسن را نمی‌گیرد.

واکسن هپاتیت A چیست؟

واکسن هپاتیت نوع A روشی عالی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. این واکسن معمولا حدود 95 درصد مواقع موثر است و ایمنی و مقاومت بدن را در برابر این ویروس افزایش می‌دهد. گفته می‌شود که تاثیر این واکسن به مدت حداقل 15 سال در بدن باقی می‌ماند و در اغلب مواقع یک یا دو دوز از آن برای تمام عمر کافی است. واکسن هپاتیت A از نوع تزریق به عضله می‌باشد و دریافت آن برای تمام کودکان و بزرگسالان توصیه می‌شود.

هپاتیت A در بارداری

عفونت‌های ناشی از هپاتیت A در عموم افراد بسیار رایج و حاد است؛ اما این بیماری در خانم‌های باردار از بیماری‌های رایج و خطرناک به‌شمار نمی‌آید. ابتلا به هپاتیت A در مادران، ممکن است باعث زایمان زودرس شود؛ مخصوصا اگر مادران در ماه سوم تا نهمین ماه بارداری به این بیماری مبتلا شوند. به‌طور کلی میزان مرگ‌ومیر در خانم‌های باردار مبتلا به هپاتیت بسیار پایین است و لزوما نوزادان از طرف مادر خود به این بیماری مبتلا نمی‌شوند و این مساله را می‌توان از میزان آنتی‌بادی و سطح ترانس آمیناز آن‌ها تشخیص داد. همچنین مادران مبتلا می‌توانند به نوزاد خود شیر بدهند. برای کاهش هر خطر احتمالی، تزریق واکسن هپاتیت A  بسیار موثر است. معمولا برای نوزاد نیز واکسن یا آمپول ایمونوگلوبولین تجویز می‌شود.

برخی از عوارض احتمالی هپاتیت A در بارداری عبارتند از:

• انقضابات زودرس رحمی
• جدا شدن زودرس جفت
• پارگی زودرس غشا
• جدا شدن زودرس پرده‌های جنینی

چه کارهایی افزایش خطر ابتلا به هپاتیت A را افزایش می‌دهد؟

بیماری هپاتیت نوع A از مسری‌ترین بیماری‌ها به‌شمار می‌آید. رعایت نکردن برخی نکات بهداشتی یا داشتن برخی عادت‌های تغذیه‌ای و بهداشتی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. برای مثال اگر عادت به مصرف سبزیجات خام دارید و این مواد را به‌طور منظم در رژیم غذایی خود قرار داده‌اید، ضروری است که همواره به پاکیزگی سبزیجات حساس باشید. علاوه بر این، افرادی که همواره در حال رفت‌وآمد به خارج از کشور هستند نیز در خطر ابتلا قرار دارند. اگر در حال سفر به کشورهای خارجی، مخصوصا برخی از کشورهای آسیایی در خاورمیانه، کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی و آفریقا هستید، حتما واکسن هپاتیت آ را تهیه کنید.

تهیه واکسن هپاتیت آ برای چه افرادی ضروری است؟

به‌طور کلی بهتر است به محض مشاهده علائم بیماری هپاتیت نوع A برای مطمئن شدن به پزشکان متخصص مراجعه کنید. توصیه می‌کنیم که از تاثیرات مثبت واکسن هپاتیت A و آمپول ایمونوگلوبین غافل نشوید و حتما برای تسریع روند درمان از پزشک تجویز آن‌ها را درخواست کنید.

در صورتی که شرایط زیر را دارید حتما برای دریافت واکسن هپاتیت آ اقدام کنید:

• اگر اخیرا از سفر برگشته‌اید و شهر و کشور مقصد سفرتان شراطی بهداشتی ضعیفی داشته است
• اگر اخیرا در رستورانی غذا خورده‌اید که احتمال وجود ویروس هپاتیت A در آن‌جا گزارش شده است
• اگر یکی از نزدیکان شما مانند یکی از اعضای خانواده، هم‌اتاقی، دوست، همسر، هم‌کلاسی و … به این بیماری مبتلا شده است
• اگر اخیرا با فرد مبتلا به هپاتیت A رابطه جنسی به طریق واژینال، مقعدی و … برقرار کرده‌اید
• در صورتی که به اختلالات انعقادی مبتلا هستید
• اگر به بیماری‌های مزمن کبدی مانند هپاتیت B و C مبتلا هستید
• اگر به‌تازگی سابقه مصرف مواد مخدر داشته‌اید
• اگر از کارمندان آزمایشگاه‌های پزشکی هستید
• بهتر است برای نوزادان 6 تا 11 ماهه که در حال سفرهای بین‌المللی هستند نیز واکسن هپاتیت A تهیه شود
• تهیه واکسن هپاتیت برای هر فردی که مدتی بی‌خانمان بوده است، ضروری می‌باشد

نکات مهم برای کاهش خطر ابتلا در زمان سفر به شهرها و کشورهای دور

اگر قصد سفر به کشور یا شهر دیگری را دارید که از کیفیت وضعیت بهداشتی آن‌ اطمینان ندارید، بهتر است برخی از نکات بهداشتی را جدی بگیرید. این نکات بهداشتی شامل سلامت مواد خوراکی، بهداشت فردی، شستشوی دست‌ها و … هستند.

در ادامه با برخی نکات مهم بهداشتی در زمان سفر آشنا می‌شویم:

• تمام میوه‌ها و سبزیجاتی را که در راه سفر خریداری کرده‌اید یا از خانه آورده‌اید به‌دقت بشویید و ترجیحا آن‌ها را بدون پوست بخورید
• هرگز انواع گوشت را به‌صورت خام و نیم‌پز مصرف نکنید
• از آب‌های معدنی استفاده کنید. در زمان مسواک زدن در هتل‌ها و مهمان‌خانه‌های نامطمئن نیز از آب معدنی استفاده کنید
• ار نوشیدن نوشیدنی‌هایی که از بهداشت آن‌ها بی‌خبر هستید خودداری کنید
• در صورت مصرف آب لوله‌کشی، برای اطمینان آن را بجوشانید
• بهداشت فردی را رعایت کنید
• دست‌های خود را با دقت پس از استفاده از سرویس بهداشتی و پیش از مصرف غذا بشویید
• از بهداشتی بودن تیغ ژیلت و مسواک‌های خود اطمینان حاصل کنید و آن‌ها را در یک کیسه یا محفظه مخصوص قرار دهید

روش تشخیص هپاتیت نوع A

مطمئن ترین روش برای تشخیص هپاتیت نوع A از طریق آزمایش خون است. ویروس هپاتیت A از طریق آزمایش خون نیز قابل تشخیص است. برای آزمایش این بیماری از آزمایش خون آنتی‌بادی استفاده می‌شود. در این آزمایش خون را از نظر وجود آنتی‌بادی lgM مورد بررسی قرار می‌دهند. lgM پروتئین‌هایی در بدن است که به‌طور خودکار در برابر عفونت‌های ویروسی تولید می‌شوند. بنابراین اگر این پروتئین در آزمایش خون شما دیده شود، بدین معنا است که به هپاتیت A مبتلا شده‌اید. این آزمایش با دقت زیادی انجام می‌شود و شما می‌توانید به نتیجه آن‌ اطمینان داشته باشید. گفته می‌شود که در 95 درصد مواقع نتیجه آزمایش صحیح و دقیق است. همچنین در این مورد آزمایش خون بسیار دقیق‌تر از آزمایش ادرار می‌باشد.

درباره آزمایش آنتی بادی

نتیجه آزمایش آنتی‌بادی که برای تشخیص بیماری هپاتیت A انجام می‌شود، پس از چند روز به‌صورت مثبت یا منفی گزارش خواهد شد. نتیجه مثبت نشان‌دهنده وجود پروتئین lgM و ابتلا به هپاتیت نوع A است و اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، یعنی هیچ عفونت فعالی در جریان خون و در بدن وجود ندارد. در حقیقت این آزمایش هر دو آنتی‌بادی موجود در بدن، یعنی igG و igM را مورد آزمایش قرار می‌دهد. به همین دلیل این آزمایش علاوه بر تشخیص عفونت‌های جدید، برای تشخیص عفونت‌های قدیمی نیز مناسب است. البته علاوه بر آزمایش آنتی‌بادی، آزمایش دیگری نیز وجود دارد که به آن آزمایش تکثیر نوکلئیک اسید یا NAAT می‌گویند. با این آزمایش می‌توان آثار هپاتیت A را در مدفوع، خون، مایعات بدن و بافت کبدی شناسایی کرد.

آیا هپاتیت نوع A درمان دارد؟

در اغلب مواقع عفونت‌های ویروسی که در کبد مبتلایان به هپاتیت A وجود دارند، در طی 3 تا 6 ماه رفع می‌شوند. به‌طور کلی در صورت ظاهر شدن علائم این بیماری، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کند. پزشکان اغلب برای تسریع روند از بین رفتن التهاب و عفونت در کبد، استراحت کامل و رعایت نکات بهداشتی را تجویز می‌کنند. ممکن است در برخی مواقع خارش‌ پوست و بی‌حالی که یکی از علائم این بیماری است، آزاردهنده باشد. در این  صورت پزشکان می‌توانند برای راحت‌تر شدن روند بهبود، مسکن یا داروهای ضدخارش تجویز کنند. به‌طور کلی این بیماری درمان مخصوصی ندارد و تنها راه دوری از آن رعایت بهداشت و بهترین راه پیشگیری از ابتلا، تزریق واکسن است.

درمان خانگی هپاتیت A

اگر قرار باشد درمانی برای بیماری هپاتیت نوع A در نظر گرفته شود، درمان‌های خانگی است. برای درمان خانگی ضرورت دارد که مدتی را در خانه بمانید و استراحت کنید تا روند درمان تسریع شود و حضور شما باعث مبتلا شدن افراد دیگر نشود. همچنین تعداد وعده‌های غذایی را در طول روز بیشتر کنید؛ اما مقدار غذایی که می‌خورید را کاهش دهید. این‌کار باعث می‌شود که از احساس تهوع پس از غذا خوردن خبری نباشد. همچنین در دوره درمان خانگی، از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید. مصرف غذاهای آبکی و نوشیدن مایعات، شادابی شما را در زمان ابتلا به بیماری افزایش می‌دهد. بنابراین همواره بدن خود را هیدراته نگه دارید و ویتامین‌ها و مواد مغذی را تامین کنید و هرگز به‌صورت خودسرانه دارو مصرف نکنید.

در ادامه با نکات مهم در درمان خانگی هپاتیت A آشنا می‌شویم:

• در زمان ابتلا استراحت کافی داشته باشید تا افت انرژی و خستگی مفرط رفع شود
• به‌فکر درمان حالت تهوع باشید و سعی کنید با این حس آزاردهنده مبارزه کنید و تغذیه را متوقف نکنید. هرگز از داروهای ضدتهوع استفاده نکنید و با پزشک مشورت کنید
• به‌جای وعده‌های غذایی پرحجم و سنگین، بین وعده‌های اصلی میان‌وعده استفاده کنید و کم‌کم و لقمه‌به‌لقمه غذا بخورید
• غذاهای پرکالری و مقوی بخورید تا انرژی از دست رفته را بازیابید
• کبد شما در زمان ابتلا به هپاتیت A ضعیف است و توانایی پردازش الکل را ندارد. بنابراین برای بهبود روند خوددرمانی کبد، از مصرف الکل پرهیز کنید
• هیچ داروی گیاهی یا شیمیایی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید

آیا مصرف دارو برای درمان هپاتیت A موثر است؟

معمولا روند بهبود عفونت‌های ویروسی به کندی انجام می‌شود و ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. بنابراین نگران نباشید و در صورتی که روند بهبود طولانی شد، درمان‌های خانگی را ادامه دهید و بدنتان را هیدراته نگه دارید. تاکید می‌کنیم که هرگز به‌صورت خودسرانه از داروهای گیاهی و شیمیایی و داروهای ضدتهوع استفاده نکنید و حتما با پزشک مشورت کنید. همان‌طور که گفته شد، در صورت ابتلا به این بیماری مبتلایان در برخی مواقع دردهای شدید و خارش‌های آزاردهنده را تجربه می‌کنند و پزشکان در این صورت برای آن‌ها مسکن تجویز می‌کنند. همچنین گاهی مواقع ممکن است که پس از چند هفته کبد آسیب ببیند، در این صورت احتمال دارد که نیاز باشد برای ریکاوری کبد و بدن، بیمار تحت نظر پزشک قرار بگیرد.

فرق هپاتیت آ و ب و سی

بیماری هپاتیت نوع سی یا هپاتیت بی از هپاتیت آ بسیار شایع تر است و افراد زیادی برای درمان این بیماری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند؛ اما این بیماری نیز مانند هپاتیت A درمان مخصوصی ندارد. هپاتیت B مانند هپاتیت A باعث عفونت در کبد می‌شود. برای بررسی این دو بیماری و تشخیص تفاوت آن‌ها ابتدا نیاز است که با هپاتیت B آشنا شویم. هپاتیت B در چند شکل هپاتیت B حاد، مزمن، مزمن فعال و مزمن غیرفعال وجود دارد.

آشنایی با هپاتیت ب

در نوع حاد بیماری هپاتیت ب کبد آسیب نمی‌بیند و بیمار پس از 6 ماه به حالت عادی برمی‌گردد. هپاتیت مزمن که خود به دو دسته مزمن فعال و مزمن غیرفعال تقسیم‌بندی می‌شود، خطرناک‌تر از هپاتیت B حاد و هپاتیت A است. فعال بودن ویروس هپاتیت B در بدن باعث التهاب کبد و اختلال در سلول‌های آن می‌شود و لازم است بیمار به‌طور مستمر تحت نظر پزشک قرار داشته باشد. هپاتیت مزمن غیرفعال نیز بیشتر از 6 ماه در بدن باقی می‌ماند؛ اما به سلول‌های کبد آسیب نمی‌رساند. هپاتیت B مزمن غیرفعال، ممکن است چندین سال در بدن بماند و با سلول‌های کبد همزیستی مسالمت‌آمیزی برقرار کند؛ اما تبدیل شدن آن به ویروس فعال ممکن است.

آشنایی با هپاتیت سی

هپاتیت C یکی دیگر از هپاتیت‌های واگیردار است. در بدن اغلب افرادی که به عفونت ویروسی هپاتیت C مبتلا می‌شوند، تغییری ظاهر نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان این بیماری را با علائم آن تشخیص داد و باید با آزمایش خون این‌کار را انجام داد. به این نوع هپاتیت، لقب خطرناک‌ترین هپاتیت اختصاص داده شده است. خون و مایعات بدن شایع‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت C می‌باشد و هنگام انواع تتو و پیرسینگ باید اصول بهداشتی را رعایت کرد. هدف این هپاتیت نیز مانند دو هپاتیت رایج دیگر، کبد است و در صورت ابتلا بدن را به عفونت کبدی دچار می‌کند. همچنین ابتلا به این بیماری ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شود. علاوه بر این، زخم کبد، سیروز کبدی و نارسایی کبد عوارض احتمالی این بیماری هستند.

در ادامه به برخی از اصلی‌ترین تفاوت‌های هپاتیت B و هپاتیت A و C اشاره می‌کنیم:

• هپاتیت A یک نوع است و هپاتیت B در چند نوع وجود دارد
• نوع مزمن هپاتیت B بر خلاف هپاتیت A ممکن است تا ابد در بدن باقی بماند
• نوع مزمن و فعال هپاتیت B باعث آسیب‌دیدگی سلول‌های کبد می‌شود. در حالی که کمتر پیش می‌آید هپاتیت A برای کبد خطرهای جدی ایجاد کند
• گفته می‌شود که هپاتیت C خطرناک‌ترین نوع هپاتیت است؛ چرا که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد
• مایعات بدن، مخصوصا خون شایع‌ترین راه انتقال هپاتیت C است
• هپاتیت A از طریق مواد خوراکی آلوده، دست‌های آلوده، مدفوع، هر نوع رابطه جنسی، خون و … به فرد دیگر منتقل می‌شود. در صورتی که هپاتیت B فقط از طریق رابطه جنسی، مایع منی و ترشحات واژن منتقل می‌شود

برای شکست دادن هپاتیت A به بهداشت فردی اهمیت دهید

هپاتیت نوع A یکی از رایج‌ترین بیماری‌های عفونی است که در عملکرد کبد اختلال ایجاد می‌کند. این بیماری واگیردار است و در واقع یک ویروس شدیدا مسری می‌باشد. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری واکسن‌هایی وجود دارند که بدن را مقاوم می‌کند. همچنین احتمال ابتلا به این بیماری در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی، حتی اگر دو دوز واکسن را دریافت کرده باشید، افزایش پیدا می‌کند. این بیماری از طریق رابطه جنسی، خون، غذا و نوشیدنی‌های آلوده، آب کثیف، دست‌های آلوده و … منتقل می‌شود و برای درمان آن کافی است همراه با رعایت نکات بهداشتی استراحت کنید و بدن خود را هیدراته نگه دارید.

سوالات متداول

در صورت ابتلا به هپاتیت A امکان ابتلای مجدد وجود دارد؟

بدن انسان پس از ابتلا به بیماری هپاتیت A آنتی‌بادی‌های محافظ تولید می‌کند که در برابر ویروس از بدن محافظت می‌کنند. بنابراین اگر پیشتر به این بیماری مبتلا شده‌اید، آنتی‌بادی‌های تولیدشده از ابتلای مجدد جلوگیری می‌کند.

آیا هپاتیت A کشنده است؟

هپاتیت A کشنده نیست و معمولا پس از 3 تا 6 ماه بهبود پیدا می‌کند. این بیماری فقط برای افرادی که مشکلات کبد دارند، ممکن است دردآورتر باشد و دیرتر رفع شود.

در صورت ابتلا به هپاتیت A مصرف چه داروهایی موثر است؟

تنها داروی موثر و تاییدشده، آمپول ایمونوگلوبولین یا گاماگلوبولین است که هم برای تسریع درمان و هم برای پیشگیری مناسب می‌باشد. تاکید می‌کنیم که در این باره با پزشک خود مشورت کنید.

آیا کاندوم باعث جلوگیری از ابتلا به هپاتیت A می‌شود؟

احتمال انتقال هپاتیت A از طریق رابطه جنسی ایمن و محافظت‌شده با انواع کاندوم نیز وجود دارد. ویروس‌ها ممکن است در هنگام جابه‌جایی کاندوم آلوده، از طریق دست و دهان به فرد دیگر سرایت پیدا کنند. تماس با منی، ترشحات واژن و خون احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می‌دهد. بنابراین از برقراری رابطه جنسی در زمان بیماری پرهیز کنید.

هپاتیت A چند روز پس از ابتلا واگیردار می‌شود؟

معمولا هپاتیت A، 7 روز پس از ابتلا قابل انتقال می‌شود.

آیا یک دوز واکسن برای پیشگیری از ابتلا کافی است؟

تعداد مناسب دوزهای واکسن هپاتیت A با توجه به میزان عفونت کبد مشخص می‌شود. اگر عفونت کبد شما زیاد باشد، معمولا توسط پزشک متخصص دو یا سه دوز واکسن آنتی‌بادی تجویز می‌شود. همچنین برای برخی مبتلایان یک دوز نیز کافی است.