همانطور که میدانید، استانبول شهرِ میانقارهای شگفتانگیزی است که تنگه بسفر آن را دو قسمت کرده است. ساکنان استانبول در جستجوی کار، زندگی، عشق، تحصیل، خرید و… هر روز بین دو قسمت شهر یعنی بخش آسیایی و اروپایی رفت و آمد میکنند. این دو بخش با یک تونل و سه پل معروف به هم متصل شدهاند. به این ترتیب علاوه بر سفر با اتوبوسهای دریایی یا همان فریها، میتوان با عبور از این سه پل معلق روی بسفر و همچنین از طریق تونل زیر دریا نیز بین دو قاره جابهجا شد. سه پلی که روی بسفر ساخته شدهاند، فضای کارتپستالی و زیبایی به شهر دادهاند و به نمادهای استانبول تبدیل شدهاند. توجه داشته باشید که تردد عابر پیاده از روی این پلها و همچنین داخل تونل اوراسیا ممنوع است.
پل اول، پل بسفرس یا شهدای ۱۵ جولای
این پل قدیمیترین و زیباترین پل ساخته شده روی تنگه بسفر است. پل اول اسامی و القاب متنوعی دارد. در ترکی به آن Bogaziçi Köprüsü یا پل بغاز میگویند. اخیراً نیز نام آن را به پل شهدای ۱۵ جولای تغییر دادهاند. این نامگذاری به کودتای نافرجام علیه دولت اردوغان و شهدای آن اشاره دارد. این پل محله اورتاکوی Ortaköy در بخش اروپایی را به محله بَیلَربیی Beylerbeyi در بخش آسیایی متصل میکند و از دو پل دیگر به مرکز شهر نزدیکتر است. پل معلق و فولادی اول بیش از یک و نیم کیلومتر (۱۵۶۰ متر) درازا و ۳۳.۴ متر پهنا دارد. این پل دقیقاً در جایی ساخته شده است که قبلاً داریوش کبیر نقشه آن را در سر داشت. او به دنبال دستگیری دشمنانش بود و در آن زمان دستور داد تا پلی روی تنگه بسفر ساخته شود. البته آن پل چوبی بود و بعداً تخریب شد. ساخت پلی که امروز در استانبول میبینید در سال ۱۹۷۰ میلادی آغاز شد. مهندسان از آلمان و انگلیس به استانبول آمدند و ۴۰۰ کارگر ترک نیز استخدام شدند. ۳ سال بعد پل آماده بهرهبرداری بود. در آن سال ۲۵ میلیون دلار برای ساخت این پل تخصیص داده شد. در حال حاضر عوارض سالانه برای عبور خودروی سواری، کامیونت و موتور سیکلت به ترتیب ۸.۷۵، ۱۱.۲۵، ۳.۵۰ لیر است. این پل در هر مسیر ۳ لاین برای عبور خودرو و یک لاین اضطراری دارد. در صبح روزهای کاری ترافیک زیادی روی این پل مشاهده میشود. متروبوسی که بین دو قاره رفت و آمد میکند از این پل میگذرد.
پل دوم، پل سلطان محمت فاتح
این پل که به ترکی Fatih Sultan Mehmet Köprüsü نامیده میشود، در سال ۱۹۸۸ میلادی کامل شد و به پل دوم بسفر شهرت دارد. پل دوم ۱۵سال پس از پل اول افتتاح شد. نام پل را از نام سلطان محمد دوم معروف به محمد فاتح؛ فتح کننده قسطنطنیه اقتباس کردهاند. مشارکت کنندگان در ساخت این پل گروهی متشکل از مهندسان ژاپنی، ایتالیایی و ترک بودند و هزینه ساخت آن در سال ۱۹۸۸ حدود ۱۳۰ میلیون دلار بود. در آن زمان این پل پنجمین پل طویل دنیا بود، اما حالا در رتبه بیست و چهارم دنیا قرار دارد. این پل متصل کننده محلههای کاواجیک Kavacik در آسیایی و هیساروستو Hisarüstü در اروپایی است. از روی پل میتوانید نمای زیبایی از قلعه روملی حصاری و همچنین طبیعت سبز استانبول را تماشا کنید. این پل در سال ۲۰۱۵ مجدداً احیا و زیباسازی شد. برای این کار ۲۴۰ لامپ LED کم مصرف استفاده کردند تا هزینههای تامین نور و روشنایی را کم کنند. پل سلطان محمت فاتح ۱۵۱۰ متر درازا و ۳۹ متر پهنا دارد. ارتفاع پل از سطح آب دریا نیز تقریباً ۶۴ متر است. مسیر پل ۸ لاینه است. صبحها که ترافیک به سمت بخش اروپایی بیشتر است، ۵ لاین به سمت اروپا باز میشود و ۳ لاین دیگر به سمت آسیایی میروند. عصرها این روند ترافیکی بلعکس میشود و ۵ لاین را برای سفر به بخش آسیایی اختصاص میدهند تا ترافیک را کنترل کنند. عوارض سالانه این پل تنها از کسانی که از سمت بخش اروپایی به سمت آسیایی میروند دریافت میشود.
پل سوم، پل سلطان سلیم یاووز
پل سلطان سلیم در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد و جدیدترین و مدرنترین پل استانبول به شمار میرود. سلطان سلیم با فتح مصر توانست امپراتوری عثمانی را تا شمال آفریقا گسترش دهد. پل سوم نزدیک دریای سیاه و بین گاریپچه Garipçe سارییر در بخش اروپایی و پویرازکوی Poyrazköy بیکوز در آسیایی قرار دارد. طراحی و اجرا بر عهده مهندسان انگلیسی و فرانسوی بوده است. این پل ریلی-جادهای ترکیبی از یک ریل راهآهن دو طرفه و ۴ لاین برای عبور وسایل نقلیه سنگین است. هزینه پروژه حدود ۴.۵ میلیارد دلار بوده است. این پل در نوع خودش یکی از طولانیترین پلهای دنیاست. درازای پل ۲۱۶۴ متر، عرض آن ۵۸.۴ متر و ارتفاع آن بیش از ۳۲۰ متر است. پل سوم بعد از پل جاده میلوی فرانسه از نظر ارتفاع، بلندترین پل جهان است. خودروی سواری، کامیونت و موتورسیکلت به ترتیب باید به صورت سالانه عوارضی معادل ۱۹.۱۵، ۲۵.۵۰ و ۱۳.۴۰ لیر برای عبور از روی این پل پرداخت کنند. برای کامیون و اتوبوس با توجه به تعداد محورها عوارض دریافت میشود و معمولاً حدود ۱۵۰ لیر است.
تونل زیر دریایی اوراسیا
تونل اوراسیا (ترکی: Avrasya Tüneli) زیر بسفر قرار دارد و بخش آسیایی و اروپایی را از زیر آب به هم متصل میکند. این تونل در عمق ۱۶۰ متر زیر بسفر ساخته شده است. اوراسیا در دسامبر ۲۰۱۶ افتتاح شد. حدود ۵.۴ کیلومتر از این تونل دو طبقه است. در مجموع این تونل ۱۴.۶ کیلومتر طول دارد. اوراسیا دو بخش Kumkapi (در بخش اروپایی) و Kosuyolu و Kadiköy (در بخش آسیایی) را به هم وصل میکند. تردد عابر پیاده، کامیون، خودروهای سنگین، اتوبوس، موتور سیکلت و دوچرخه از این تونل ممنوع است. خودروهای سواری و مینیبوس نیز باید به ترتیب ۲۳.۳۰ و ۳۴.۹۰ لیر عوارض سالانه برای عبور از تونل اوراسیا پرداخت کنند. حداکثر سرعت مجاز در تونل اوراسیا ۷۰ کیلومتر است. این پروژه در زمان تکمیل شدندش توانست جایزه بزرگترین پروژه سال را از سوی اتحادیه بینالمللی تونلها دریافت کند. به دلیل زیرساخت مخابراتی درست، در این تونل به اینترنت همراه گوشیتان دسترسی خواهید داشت و ارتباطتان قطع نمیشود.
چگونه عوارض عبور از پل را بدهیم؟
امکان پرداخت عوارض از طریق برچسب HGS و OGS وجود دارد. OGS سیستم اتوماسیون حمل و نقل و HGS سیستم حمل و نقل سریع هستند. این برچسبها که به شیشه جلوی اتومبیل چسبانده میشوند را میتوانید از بانکها و PTT خریداری کنید. قیمتها ممکن است در بانکهای مختلف متفاوت باشند؛ اما معمولاً برای هر چسب باید بین ۵۰ تا ۶۰ لیر بپردازید. اگر این برچسبها را نداشته باشید، هنگام عبور از روی پلها جریمه میشوید.